SIĞIR KOKUSU GÜZELDİR (İnsan ve Hayat Dergisi Eylül sayısında yayınlandı)

Bir bozkır düşünün ucu bucağı gözükmüyor...

At sırtında kuru ot ve kekik kokuları arasında gidiyorsunuz. Kafanızı kurcalayan hiç bir düşünce ve sıkıntı yok. Nasıl olsa atlar yolu biliyor. İşte burası öyle bi yer...

Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'e çok yakın Tokmak Köyüne gittik çekim için. Dönüşümüz tam da akşam gün batımı vaktine rastladı. Bozkırın tozu toprağıyla birlikte eşsiz bir gün batımı kızıllığı gözümüzü ve gönlümüzü huzurla dolduruyordu.

Yolun iki kenarı devasa ağaçlarla sıralı ve ağaçların hemen ardında iki taraf hep köy evleriyle dolu.

Tam o küçük köyden geçerken bir anda her tarafımızı sis kapladı. Hızımızı neredeyse yürüyüş hızına düşürdük. Bir dakika geçmemişti ki sisin içinden bir anda sığır sürüsü çıka geldi. Tam asfaltın ortasında, sağında, solunda her yanında aheste aheste yürüyorlardı. İki üç değil onlarca sığır neredeyse bir kilometre boyunca sisin içinden çıkıp çıkıp geliyordu. Filmlerde sisin içinden bir anda fırlayan karakterlere benziyordu. Hem sis hem de sığırlar sebebiyle çok hızlı ilerleyemiyorduk. Etrafta oyun oynayan kırgız çocuklarının sesleri, sığırların boynundaki çan seslerine ve çobanın sürüyü güderken çıkardığı acayip seslere karışıyordu. Bir filme çok yogun efekt eklemişsin hissi veren efsunlu bir andı benim için. Işığın az olması çekim için işimi biraz zorlaştırıyordu açıkçası. Yine de ortaya güzel denebilecek kareler çıktığını düşünüyorum.

Köyün sığırları akşam oldu mu evlerine dönüyor kendi kendine. Başlarında çoban bile olmasına gerek duymuyorlar. Sadece çocuklar kendi sığırlarını tanımışsa hem eğlence olsun hem iş olsun hesabı alıp evlerine götürmeye çalışıyorlar. Cüsse farkından dolayı biraz zor zaptediyorlar sığırları ama çekik gözlü çocukların o şen kahkahaları bize kadar ulaşıyordu.

Toz toprak içinde, sığır pisliği ve kokusu eşliğinde bir çocukluk geçirmek... Bu zevki yaşamayanların bunu anlayabileceğini sanmıyorum.

Sığır kokusu, koyun-keçi ya da at kokusu nasıl güzel gelebilir ki bir insana. Demeyin... O koku bazen miski amber yerine geçer rengarenk hülyalara daldırır insanı. İnsana zevk veren o koku değil, o koku eşliğinde yaşadığın güzel hatıralardır. Şehirli medeni!i insanlar nasıl ki kedi köpek bakıyor onlara isim veriyor onlarla dertleşiyorsa bir köylü çocuğu da sığır ile keçi ile dertleşir ona bir isim koyar sırtını kaşağılar. Bir köylü çocuğu sizin kedi köpekle kurduğunuz bağdan çok daha derin ve anlamlı bağlar kurabilir bir sığırla. Bir ineğin koca kafasına sarılır öper. O koca cüsselerinin altında yatan naifliği ve uysallığı çok iyi bilir.

Çocukluğumuzda 13 yıl kadar bizimle yaşamış ''goca gız'' diye isim taktığımız bir ineğimiz vardı. Yaşlılığından ötürü satılmasına karar verildi. Hiç unutmuyorum akşam ezanından sonra hava karardığında kırmızı bir kamyonla gelmişti alıcısı. Dedem adamla anlaştıktan sonra dama gidip kendi elleriyle çıkardı damdan ineği. ''Goca Gız'' avlu kapının altında kırmızı kamyonu görünce hissetmiş olacak ki gözlerinden şıpır şıpır yaşlar dökülmeye başladı. Ayak üstü konuşmalar devam ederken bile dakikalarca gözünden yaş aktı ve acayip bir inleme sesi çıkardı sürekli. Nasıl acayip bişeydir koskoca ineğin ağlaması. Bir ineğin ağladığını ilk defa o yaşlarımda öğrenmiş oldum.

Sığır pisliği çok güzel kokar, bazen anne kokar, bazen baba kokar. Babanın dama girip hayvanları yemlerken üzerine sinen kokusudur aslında o koku. Veya annen süt sağmaya girdiğinde üzerine sinen, sığır, süt ve tabi anne kokusu karışımıdır güzel kokan.

O efsunlu yolculuk esnasında sisin arasında çıkıp gelen her sığır zihnimde yüzlerce hatırayı canlandırıyordu. Şöförümüz 55 yaşlarında Ahıska Türkü bi amcaydı. Çok enerjik ve bugüne kadar ömrümde karşılaştığım en çılgın şöfördü. Dağ yolunda bir insan 90'la gidebilir mi…! Kırık bir türkçesi olsa da anlaşabiliyorduk Ahıskalı amcayla. Bolca film efekti serpiştirilmiş sığır sürüsünün etkisinden kurtulduktan sonra Ahıskalı amcaya döndüm;

-Burası bizim Anadolu gibi dedim.

Kırık derik türkçesiyle ve kırış kırış ihtiyar yüzüyle gülümseyerek cevapladı:

-Anadolu sizin olduğu kadar bizimdir de…